یک تعریف ساده از آنالیز حالات بالقوه خرابی و آثار آن (FMEA)

در آنالیز حالات خرابی (شکست) و آثار آن بیشترین تمرکز بر جدول FMEA است. در حقیقت اگر این جدول با دقت تکمیل گردد آنالیز FMEA انجام گرفته است. عناوین این جدول در جدول شماره 1 تشریح گشته است.

جدول 1 : ستون های جدول FMEA

آنالیز حالات بالقوه خرابی در ارزیابی ریسک روش تحلیلی است که می‌کوشد تا حد ممکن خطرات بالقوه موجود در محدوده‌ای که در آن ارزیابی ریسک انجام می‌شود و هم‌چنین علل و اثرات مرتبط با آن را شناسایی و رتبه‌بندی کند.

حالت بالقوه خرابی: سایت یا مکانی که در آن ارزیابی ریسک انجام می‌شود باید کاملاً شناسایی و نحوه فعالیت‌ها و فرآیندها به‌دقت بررسی شود. تمام خطراتی محیطی، تجهیزاتی، مواد، انسانی و… که ایمنی را تهدید می‌کند باید در نظر گرفته شود هم‌چنین حالات هر خطر نیز می‌بایست مورد تجزیه‌وتحلیل قرارگیرد. در مورد سیستم باید لیست مشکلات بالقوه در سیستم شناسایی شده و در این ستون نوشته شود.

شدت یا وخامت مشکل فقط در مورد ”اثر“ آن در نظر گرفته می‌شود، کاهش در وخامت مشکل فقط از طریق اعمال تغییرات در فرایند و نحوه انجام فعالیت‌ها امکان‌پذیر است.

احتمال وقوع: احتمال وقوع آن مشخص می‌کند که یک علت یا مکانیزم بالقوه مشکل با چه تواتری رخ می‌دهد. تنها با از بین بردن یا کاهش علل یا مکانیزم هر مشکل است که می‌توان به کاهش عدد رخداد امیدوار بود.

نرخ احتمال کشف خطر: احتمال کشف نوعی ارزیابی از میزان توانایی است که به‌منظور شناسایی یک علت وقوع مشکل وجود دارد. به‌عبارت‌دیگر احتمال کشف توانایی پی بردن به مشکل قبل از رخداد آن است.

عدد اولویت ریسک یا همان[1] RPN حاصل‌ضرب سه عدد وخامت (S) رخداد (O) و احتمال کشف (D) است.

 RPN= Severity x Occurrence x Detection

عدد اولویت ریسک عددی بین 1 و 1000 خواهد بود.

اقدامات اصلاحی: این اقدامات باید در جهت اهداف زیر وضع و انجام گردند:

1. حذف علل ریشه‌ای مشکل
2. کاهش وخامت اثر مشکل
3. افزایش احتمال کشف مشکل در فرایند
4. افزایش رضایت کاری کارکنان از وضعیت ایمنی

بعد از انجام اقدامات اصلاحی دوباره باید عدد RPN محاسبه گردد و اثربخشی اقدمات اندازه گیری گردد.

سید مجتبی حسنیان

مدیر سایت دانشنامه نگهداری و تعمیرات
صاحب امتیاز و مدیر مسئول مجله اطمینان
مدرس دوره های نت و مدیریت دارایی های فیزیکی
تخصص مورد علاقه محاسبات قابلیت اطمینان