RCM از نگاه SAE JA 1011 & SAE JA 1012 چیست؟

نگهداری و تعمیرات مبتنی بر قابلیت اطمینان[1]

هر فرآیند RCM  باید به هفت سوال زیر به صورت متوالی و به شکل مطلوب پاسخ دهد:

1. وظایف و استانداردهای مطلوب مرتبط با عملکرد دارایی در زمینه عملیاتی کنونی کدامند؟ (وظایف)
2. در چه صورت وظایف با شکست مواجه می شوند؟ (خرابی‌های وظیفه ای)
3. دلایل هر یک از خرابی های وظیفه ای چیست؟ (مدهای خرابی)
4. در صورت بروز هر خرابی چه اتفاقی رخ می دهد؟ (اثرات خرابی)
5. در چه صورت هر یک از خرابی‌ها اهمیت پیدا می کنند؟ (نتایج خرابی)
6. برای پیش‌بینی و پیش‌گیری هر خرابی چه باید کرد؟ (کارهای پیش اقدامانه و فواصل کارها)
7. در صورت عدم یافت یک کار پیش اقدامانه مناسب ، چه باید کرد؟ (اقدامات پیش فرض)

برای ارائه پاسخ مطلوب به هر یک از سوالات بالا باید اطلاعات زیر جمع‌آوری گردند. کلیه این اطلاعات و تصمیمات باید به گونه‌ای مستند شوند تا برای صاحبان و استفاده کنندگان دارایی قابل قبول و در دسترس باشند.

1- وظایف[2]

کلیه وظایف دارایی و سیستم شامل کلیه وظایف اولیه و ثانویه[3]، شامل وظایف کلیه وسایل حفاظتی[4] باید مشخص گردند.

این بخش چهار مفهوم کلیدی را شامل می شود که در آینده به آنها می‌پردازیم.

1. زمینه‌ عملیاتی
2. وظایف اولیه و ثانویه
3. شرح وظایف
4. استانداردهای کارایی

2- خرابی‌های وظیفه ای[5]

در RCM این سوال را مطرح می شود که ” فرآیند به چه طریق ممکن است وظایفش را به طور کامل انجام ندهد. ” برای پاسخ مطلوب می‌بایست کلیه مدهای خرابی مرتبط با هر وظیفه مشخص گردند.

اگر یک دارایی نتواند آنچه را که استفاده کننده خواستار آن است انجام دهد دچار خرابی شده است. همچنین آنچه را که دارایی می‌بایست انجام دهد به عنوان وظیفه تعریف می شود و هر دارایی بیش از یک وظیفه متفاوت دارد و هر یک از این وظایف ممکن است با خرابی مواجه شوند بنابراین دارایی ممکن است با مدهای خرابی مختلفی روبرو شود.

دو نکته که در هنگام تعریف خرابی‌های وظیفه ای لازم است در نظر گرفته شوند : خرابی جزئی و کلی ، حدود بالا و پایین است، که در آینده به آنها می پردازیم.

3- مدهای خرابی[6]

کلیه مدهای خرابی که ممکن است باعث رخداد یک خرابی وظیفه ای شوند باید در این مرحله مشخص گردند.

4- اثرات خرابی[7]

پس از مشخص کردن مد خرابی این سوال را مطرح می شود که هنگام وقوع یک خرابی چه اتفاقی می‌افتد.

اثرات خرابی باید تشریح کند که اگر هیچ کار خاصی برای پیش‌بینی، پیشگیری یا شناسایی خرابی انجام نشود چه اتفاقی خواهد افتاد. این اثرات خرابی باید شامل کلیه اطلاعات لازم جهت پشتیبانی از ارزیابی نتایج خرابی باشند، مانند:

الف) چه شواهدی نشان می‌دهد که خرابی رخ داده است. در مورد وظایف پنهان، در صورت وقوع یک خرابی چندگانه چه اتفاقی روی خواهد داد.

ب) برای صدمه زدن به شخص یا مرگ وی، یا برای داشتن اثر مضر بر محیط زیست چه می‌کند؟

ج) برای داشتن اثر مضر بر روی تولید و عملیات چه می کند ؟

د) خرابی باعث رخداد چه صدمات فیزیکی می‌شود؟

ه) برای بازیابی وظایف سیستم پس از رخداد خرابی چه باید کرد؟

5- دسته بندی نتایج خرابی[8]

ارزیابی نتایج خرابی باید به گونه‌ای انجام شود که گویی اخیرا هیچ کار خاصی برای پیش‌بینی، پیشگیری یا شناسایی خرابی انجام نشده است.

6- انتخاب استراتژی مدیریت خرابی[9]

فرآیند انتخاب مدیریت خرابی باید این حقیقت را در نظر بگیرد که احتمال رخداد برخی مدهای خرابی با افزایش عمر افزایش خواهد یافت و احتمال رخداد برخی دیگر با افزایش عمر تغییر نخواهد کرد و احتمال رخداد برخی دیگر با افزایش عمر کاهش خواهد یافت.

نکته 1: کلیه کارهای برنامه‌ریزی شده باید از نظر فنی میسر و همچنین مقرون به صرفه، به عبارت دیگر باید مناسب و موثر باشند.

نکته 2: اگر دو یا تعداد بیشتری از سیاست های مدیریت خرابی از نظر فنی میسر و همچنین مقرون به صرفه باشند، مقرون به صرفه ترین سیاست باید انتخاب شود.

نکته 3: انتخاب استراتژی های مدیریت خرابی باید به گونه‌ای صورت گیرد که گویی در حال حاضر هیچ کار خاصی برای پیش بینی، پیشگری یا تشخیص خرابی انجام نمی شود.

مرجع این متن کتاب “نگهداری و تعمیرات مبتنی بر قابلیت اطمینان بر اساس استانداردهای SAE JA 1011 و SAE JA 1012″ می باشد. این کتاب ترجمه استاندارد های SAE JA 1011 و SAE JA 1012” می باشد به همراه مثالهای تجربی که به عنوان مراجع اصلی نگهداری و تعمیرات مبتنی بر قابلیت اطمینان می باشند.