نمونه گیری در سیستم آنالیز روغن (OCM)

مولفین: احسان سلیمی و سید مجتبی حسنیان

5 موضوع مهم پیرامون نمونه گیری جهت آنالیز روغن را در ادامه پست مطالعه فرمائید:

1-     انتخاب مناسب ماشین برای آنالیز روغن

با توجه به اینکه نمونه گیری برای آنالیز روغن هزینه بر است، لذا نمونه گیری از همه تجهیزات و ماشین آلات موجود در کارگاهی که صدها ماشین در حال کار می باشد مقدور نیست. بهترین روش برای رسیدن به این هدف انتخاب ماشین آلاتی است که آنالیز روغن در آنها ضروری است. بر ای این منظور باید میزان حساسیت نهایی ماشین (Overall Machine Criticality)  و میزان نهایی حساسیت روغن (Overall Lubricant Criticality) که براساس شکست روانکار و ماشین تعریف می شوند برای هریک از ماشین ها و روانکار مورد استفاده در آن تعیین شود. نکته کلیدی و حائز اهمیت این است که گاهی فقط پیدا کردن آثاری از سایش در ماشین آلات حساس می تواند هزینه پروسه آنالیز روغن را توجیه کند.

2-     ابزار و ظروف تمیز و مناسب برای نمونه گیری

یکی از اصلی ترین موضوعات در فرآیند نمونه­گیری حداقل کردن آلودگی­های محیطی در نمونه­ها می­باشد. لذا استفاده از ابزار مناسب نمونه گیری و اطمینان یافتن از تمیز بودن تجهیزات امری حیاتی است. بطری­های نمونه گیری باید در یکی از سطوح نظافتی تمیز(Clean)، خیلی تمیز (Superclean) و فوق العاده تمیز (Ultraclean) طبقه بندی گردد. همچنین مسیر انقال نمونه از ماشین به ظرف نیز باید عاری از هرگونه آلودگی باشد. زیرا در آنالیز روغن وجود مقادیر بسیار کم آلودگی هم می تواند باعث ایجاد نگرانی در خصوص سلامت تجهیز شود و اگر در فرآیند نمونه گیری نمونه در معرض آلودگی قرار گیرد، نتایج آنالیز می تواند به اشتباه بیانگر سطح بحرانی برای تجهیز گردد که این مساله می تواند باعث صرف هزینه های زیادی برای تعویض قطعات و روانکار شود.

3- انتخاب صحیح محل های نمونه گیری و فرکانس نمونه گیری

محل دقیق نمونه گیری باید با دقت و بررسی کافی انتخاب شود تا نتایج آزمایش بتواند بیانگر تمام نواحی روانکاری شود، از سوی دیگر لازم است تا بازه زمانی نمونه گیری نیز به درستی انتخاب شود؛ زیرا انتخاب بازه زمانی کوتاه برای نمونه گیری و آنالیز روغن هزینه اضافه به سازمان تحمیل میکند، و بازه زمانی طولانی هم نمی تواند به موقع هشدار لازم جهت اقدام اصلاحی یا پیشگیرانه را فراهم کند و نمی تواند باعث جلوگیری از بروز افت توانایی تجهیزات و یا توقف اضطراری دستگاه گردد. لذا هم محل مناسب نمونه گیری و هم پریود زمانی مناسب نمونه گیری در فرآیند نمونه گیری کارآمد تاثیرگذار هستند.

4- روش نمونه گیری مناسب

در حین فرآیند نمونه گیری نمونه روغن می تواند به طرق مختلف آلوده گردد یا دچار تغییر شود؛ استفاده از بهترین روش حفظ و نگهداری نمونه روغن از ابتدای فرآیند نگهداری تا انتهای فرآیند بسیار حائز اهمیت است. لذا لازم است این فرآیند به صورت سیستماتیک اجرا شود و ضروریست این پروسه به صورت یک فرآیند استاندارد تعریف و تبیین شود و همواره از آن پیروی کرد.

5-  ارسال سریع نمونه روغن به آزمایشگاه

روغن و و سایر روان کننده های درون ماشین آلات همواره در بردارنده اطلاعات زیادی از وضعیت گذشته، کنونی و آینده تجهیز هستند، لذا ممکن است بدون بروز علائم و آثار آشکار در روند کاری ماشین آلات خرابی یا شکست در ماشین آلات در حال آغاز باشد که نیاز به رسیدگی و اقدام فوری دارد؛ آنالیز روغن می تواند هشدار به موقع جهت جلوگیری از افت عملکرد یا خواب تجهیز را بدهد. لذا ضروریست در اولین فرصت پس از تهیه نمونه روغن اقدام به ارسال نمونه به آزمایشگاه نمود تا در صورت نیاز با توجه به نتایج آزمایشات اقدام اصلاحی با پیشگیرانه متناسب را اجرا نمود و بدین طریق از هزینه های احتمالی که می تواند در صورت خرابی دستگاه وارد شود، شامل هزینه های مربوط به تعمیرات و هزینه های ناشی از توقف، جلوگیری کرد.

سید مجتبی حسنیان

مدیر سایت دانشنامه نگهداری و تعمیرات
صاحب امتیاز و مدیر مسئول مجله اطمینان
مدرس دوره های نت و مدیریت دارایی های فیزیکی
تخصص مورد علاقه محاسبات قابلیت اطمینان